De schatten van Costa Rica

Terwijl ik door de nevelige bossen van het Monteverde Cloud Forest Reserve wandel, word ik omringd door dichte regenwouden die als reusachtige kathedralen boven me uittorenen.  Bladeren zo groot als parasols buigen onder het gewicht van vocht en leven. Een symfonie van geluiden – vogels zingen in koor, insecten zoemen en ergens in de verte dansen kikkers op de maat van hun eigen melodie. De groene bladeren ritselen door de wind.

Het Monteverde Cloud Forrest Reserve staat bekend om zijn vele wandelpaden en hangbruggen. Van alle bossen in de wereld bestaat slechts 1% uit nevelwoud. Nevelwouden komen voor in tropische of subtropische gebieden en liggen op 1500 meter hoogte of hoger. Het nevelwoud van Monteverde heeft een hoge biodiversiteit. Zo kun je er onder andere meer dan 3000 verschillende plantensoorten, 100 soorten zoogdieren, 400 vogelsoorten, 1200 reptielen en amfibieën soorten, 490 vlinders en duizenden soorten insecten vinden. Er hangt zoals de naam al doet vermoeden altijd nevel tussen de bomen. De nevel ontstaat als warme lucht uit lager gelegen gebieden tegen de berghellingen botst en daardoor stijgt. Bij het stijgen condenseert het vocht in de lucht tot kleine druppeltjes: de nevel.

Tijdens mijn wandeling over de hangbruggen van het Sky Adventures Monteverde Park loop ik een route van ongeveer twee uur door het sprookjesachtige nevelwoud, waarbij ik verschillende bruggen passeer van soms wel 236 lang en 70 meter hoog.

Ik verbaas mij regelmatig over de kleurrijke vlinders om me heen. De morphovlinders staan bekend om hun opvallende kleur en grote vleugels, die een spanwijdte hebben van zo'n 20 centimeter. Het is tijdens de vlucht dat de Morpho vlinder zijn volle pracht toont, hun blauwe vleugels zijn een betoverend gezicht terwijl ze zich tussen de bloemen bewegen, hun kleuren reflecterend in het zonlicht. Het is dan ook niet verrassend dat deze vlinders een favoriete bezienswaardigheid zijn voor natuurliefhebbers en fotografen.

Na mijn wandeling bezoek ik het Colibri Cafe welke net naast de ingang van het Monteverde Cloud Forest ligt. Hier vliegen de kolibries me letterlijk om mijn oren! Dit is een leuke plek om een lekkere kop koffie te gaan drinken. Van de ruim 340 erkende soorten, leven er ruim 52 verschillende soorten in Costa Rica. De kolibriesoorten hebben elk een eigen snavelvorm, toegespitst op een andere bloemsoort. De kolibrie mag dan klein zijn, het is één van de meest bijzondere vogels in Costa Rica. Ik geniet van mijn koffie en bekijk deze kleurrijke, fladderende vogels terwijl ze snoepen van het suikerwater wat hier speciaal voor deze vogeltjes is opgehangen.

Aan de Caribische kust in de regio Limon ligt het plaatsje Cahuita. Het dorpje heeft iets minder dan 10.000 inwoners en ligt op korte afstand met de grens met Panama. De straten en stranden zorgen ervoor dat je een typisch Caribische sfeer ervaart. Deze cultuur vind ik dan ook terug in het lokale eten en de relaxte houding van de lokale bevolking. Cahuita National Park is de reden waarom veel mensen naar dit plaatsje komen. Het is dan ook een prachtig park met idyllische witte stranden, palmbomen en veel diersoorten. Het Park ligt ten zuiden van Cahuita en loopt langs de kust naar het zuidelijker gelegen plaatsje Puerto Viejo de Talamanca. In het nationale park kan je op een eenvoudige wijze veel dieren spotten waaronder wasberen, witschouderkapucijn apen en luiaards. 

Bij de ingang van het park wordt een kleine donatie gevraagd welke wordt gebruikt om de parken te onderhouden. Overzee vaar ik met een klein internationaal gezelschap naar Punta Cahuita waar we gaan snorkelen. Tijdens de snorkeltocht spot ik diverse vissen, zeesterren en zelfs een indrukwekkende zusterhaai van meer dan 2 meter. Na de tocht word ik met mijn gids aan land gebracht bij Punta Cahuita vanuit dit zuidelijke punt loop ik samen met mijn gids, Antonio terug naar het rangerstation bij Puerto Vargas. Onderweg vertelt Antonio mij met trots over zijn werk als gids en hoe belangrijk de natuur is voor de lokale bevolking. Hij laat mij ook talloze plantensoorten zien waaronder een gemberplant. Ook vertelt hij mij over de goudzoek periode in Costa Rica en laat mij de overblijfselen hiervan zien die nog altijd in dit park liggen. 

Plotseling staan we stil bij een grote boom en weet Antonio een spitssnuit vleermuis voor mij te spotten na enig zoekwerk heb ik hem zelf uiteindelijk ook gespot. Vlak voor het einde van de wandeltocht besluiten we deze met de vondst van een groepje luiaards, traag bewegend in de bomen hoog boven me. Hun relaxte levensstijl lijkt in schril contrast te staan met de bedrijvigheid van het regenwoud om ons heen. Antonio vertelt me dat er twee soorten luiaards zijn, de tweevingerige luiaard (Choloepus hoffmanni) en de drievingerige luiaard (Bradypus variegatus). 

De tweevingerige luiaard is het grootste en meest opvallende type luiaard in Costa Rica. Ze hebben lange, krachtige klauwen aan hun voorpoten waarmee ze zich vast kunnen houden aan boomtakken. Deze luiaards hebben een grijsbruine vacht en zijn meestal te vinden in de dichtbegroeide regenwouden van het land. Ze hebben ook een langere snuit in vergelijking met de drievingerige luiaards.

De drievingerige luiaard is kleiner en heeft een kortere vacht dan de tweevingerige luiaard. Ze onderscheiden zich doordat ze drie vingers hebben aan hun voorpoten, in tegenstelling tot de tweevingerige luiaard. Drievingerige luiaards hebben een grijze of groenachtige vacht en komen veel voor in de nevelwouden en laaglandregenwouden van Costa Rica. Ze hebben een kortere snuit en een rondere kop in vergelijking met de tweevingerige luiaards.

Terwijl ik afscheid neem van Antonio lopen we langs een Caribisch barretje waar hij de stamgast blijkt te zijn. Op zijn aanraden laat ik mij verleiden voor een lekkere casado als lunch, een typisch Costa Ricaans gerecht met rijst, zwarte bonen, bakbanen, salade en rundvlees.

Tijdens mijn verblijf in diverse regio’s kom ik nog meer mysterieuze bewoners tegen. Onder meer in Cahuita en Tortugeuro komen na diverse regenbuien de gifkikkers tevoorschijn. Hun opvallende kleuren en gedurfde patronen geven het gebladerte een artistieke flair. Het is niet alleen hun visuele pracht die me betoverd, maar ook hun betekenis in de ecologie van de regenwouden. De kleine kikkers, amper groter dan een duim, zijn essentieel voor de biodiversiteit, en hun levendige kleuren fungeren als waarschuwingssignalen voor hun giftige huid. Het is een subtiel evenwicht tussen schoonheid en gevaar, een dans tussen aantrekkingskracht en afweer. 

San Gerardo de Dota wordt ook wel eens Quetzal Valley genoemd omdat deze vogels hier in grote aantallen voorkomen. De plaats ligt in het Nationale park Los Quetzales. Dit is een realtief jong park wat opgericht is in 2006. Het ligt op 75km afstand van de hoofdstad San Jose. Het park is opgericht om het bijzondere nevelwoud en de biodiversiteit welke dit herbergt te beschermen. Naast dat dit park een broed gebied voor de Quetzal is kom je hier ook o.a. tapirs en neusbeertjes tegen. Het is een relatief kleine plaats gelegen in een prachtige vallei. Tijdens een tocht om de Quetzal te spotten weten we uiteindelijk een hele groep te spotten in een grote boom vlak bij het hotel. Je hoeft dus niet ver te zoeken om deze sprookjesachtige vogel te spotten. Hoewel een mooie wandeltocht hier absoluut geen straf is.

Terwijl ik afscheid neem van deze magische omgeving, blijven de herinneringen aan de kleine dieren van Costa Rica als levendige schilderijen in mijn gedachten.  De ongerepte wildernis onthult me de kwetsbaarheid van onze planeet, maar ook de veerkracht en schoonheid van de natuur. Costa Rica heeft mijn hart gestolen. De honderden foto’s die ik gemaakt heb herinneren me aan de kleurrijke kikkers, de dansende vlinders en de serene luiaards. Tijdens het schrijven van dit artikel realiseer ik me dat mijn reis naar Costa Rica meer is dan alleen een avontuur; het is een ervaring die me inspireert om de schoonheid van de natuur te koesteren en te beschermen voor toekomstige generaties.